Emekçileri Yok Sayan 2023 Bütçesinde Kaynaklar Savaşa ve Faize..!

Kirli savaşta ısrar eden ve yayılmacı bir çizgide yürüyen Saray İktidarı bütçe kaynaklarını, emekçilerin ekonomik-sosyal gereksinimlerini karşılama yerine, savaşa ve faize ayırıyor. Kürt sorununun çözümsüzlüğünde ısrar ettiği için ülkenin neredeyse tüm kaynaklarını savaşa harcayan AKP-MHP Hükümeti, toplumda siyasal, sosyal ve ekonomik krizleri de derinleştiriyor. Savaş ve şiddet politikası ise en çok kadın ve çocukları etkiliyor. Toplumun sürüklendiği kaosun kadınlar üzerindeki en büyük etkisi şiddet ve katliamlar olurken, ağır hak ihlallerini de beraberinde getiriyor. Bu da zaten ekonomik özgürlükleri olmayan kadınları şiddet sarmalında daha da yoksullaştırıyor.
KADINLAR YİNE GÖRÜLMEDİ
Sosyal devlet gereklerini yerine getirmeyen hükümet, “aile” kurumuna hapsetmeye çalıştığı kadınları, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülen 2023 Bütçesi’nde de görmedi.
Kadınların, “toplumsal cinsiyete duyarlı bütçe” talebini görmezden gelen iktidar, yaptığı bütçeleme planıyla kadını sadece “aile” içinde görebildi. “Türkiye’nin Yüzyılı” olarak duyurulan bütçe teklifinde, bu sene sosyal yardıma ayrılan bütçe 109 milyar 475 milyon TL artırılarak 258 milyar 437 milyon TL olarak belirlendi. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın “Sosyal yardımlar kapsamındaki düzenli yardım programlarıyla kadınlar desteklenmeye devam edilmektedir” söylemiyle paylaştığı veriye göre, düzenli sosyal yardım hak sahiplerinin yüzde 65’ini kadınlar oluşturuyor. Yüzde 65’i kadına veriliyor gözüken destekler ise yoksulluğun yükünü kadının sırtına yıkıyor.
KADIN BAŞINA 25 TL
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın 2023 yılı bütçe teklifi 149 milyar 868 milyon TL oldu. Bu bütçe içinde “kadının güçlenmesi” için de sadece 2 milyar 86 milyon TL ayrılması öngörülüyor. Kadının güçlenmesi için ayrılan bütçe, ülkedeki 42 milyon 252 bin 172 kadına bölündüğü takdirde kadın başına sadece 25 TL düşüyor. Ailenin korunması ve güçlendirilmesi için ayrılan bütçe ise 3 milyar 781 milyon TL.
SAVAŞA AYRILAN BÜTÇE
Kadınlara ayrılmayan bütçe geçen yıllarda olduğu gibi bu yıl da savaşa ayrıldı. Milli Savunma Bakanlığı’nın bütçesi bu yıl 468 milyar TL’ye çıkarılması öngörülüyor. Savunma ve güvenlik için ayrılması planlanan bütçe 266 milyar 480 milyon 483 bin TL. Bu oran “kadının güçlenmesi” için ayrılan bütçenin 128 katıyken, ailenin korunması için ayrılan bütçe kaleminin de 70 katı.
‘YOKSULLUK KADINLAŞTI’
Kadınların yok sayıldığı bütçeye dair Halkların Demokratik Partisi (HDP) Ekonomi Komisyonu Üyesi Dilan Dirayet Taşdemir, değerlendirmelerde bulundu.
Düzenli sosyal yardım alanların yüzde 65’inin kadınlardan oluştuğuna dair verileri Taşdemir, “yoksulluğun kadınlaşmasının itirafı” olarak yorumladı. Taşdemir, “Politikasını sosyal hizmetler ve yardım üzerine kuran bir yaklaşım var ve burada desteklenen kadın değil. Aileyi kadın olarak tanımladıkları için verilen yardımlar da kadınlar üzerinden dağıtılıyor. Cumhurbaşkanı, konut yardımında bile 18 yaşın altında 3 çocuk sahibi olanların faydalanabileceğini söyledi. Burada da kadın aile yapısında tanınıyor ve destek sunuluyor. Türkiye’de kadınların büyük çoğunluğu mülksüz ve ciddi bir işsizlik oranı söz konusu. Kamusal alana katılımda, sağlık, eğitim, siyaset yapma hakkı açısında da ciddi engellerle karşı karşıyayız. Aslında bu kadının yoksulluk halini, yoksullaşan kadınların nasıl çaresiz hale getirildiğinin itirafıdır. İstihdama, kalkınmaya, ekonomik ve sosyal hayata dahil eden, kadınların önündeki engelleri kaldıran bunlarla mücadele eden bir anlayış yok. Yoksullaştıran, yoksulluğu kadınlar üzerinden yöneten bir anlayış var” dedi.
‘KADIN’I METİNLERDEN ÇIKARAN BİR İKTİDAR’
Toplumsal cinsiyete duyarlı bütçe talebini dile getiren Taşdemir, ülkenin kaynaklarından herkesin eşit yararlandığının varsayıldığını ancak belirli kesimlerin bu kaynaklara erişimde zorlandığını kaydetti.
Taşdemir, “Cinsiyete duyarlı bütçeden kastımız; bütçe yapım sürecinin tamamında kadın perspektifini gözeten, kadınların ihtiyaçlarını, taleplerini karşılayan, sorunlarını gideren bakanlıkların buna yönelik bütçe kalem ayırmasıdır. Meclis’te Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu (KEFEK) kuruldu ve tüm bu bütçeleme süreçlerini toplumsal cinsiyet bütçesine duyarlı hale getirmeye yönelikti. O dönem Avrupa Birliği’nden (AB) fonlar alındı, Birleşmiş Milletler (BM) Aile ve Sosyal Hizmetler Politikalar Bakanlığı bu konuda çalıştaylar düzenledi, kadın örgütleriyle bir araya geldi, taleplerini aldı ama bunların hiçbiri bütçeleme sürecine yansımadı. 2023 Bütçesi’nde toplumsal cinsiyet kavramı geçmiyor, kadın erkek fırsat eşitliğinden söz edilmiyor. Bütçede eşitliği sağlamaya yönelik bir amaç güdülmediği ortada. Kadın kelimesini bile metinlerden çıkaran bir iktidarla karşı karşıyayız. 2023 Bütçesi, bir kadın bütçesi değil” ifadelerini kullandı.
‘BÜTÇE SAVAŞA GİDİYOR’
Millî Savunma Bakanlığı’na ayrılan bütçeye değinen Taşdemir, şöyle dedi: “Barışçıl ülkelerde savunmaya bu denli bütçe ayrılmaz. Bu bütçe sağlığa, eğitime, kadına, kadına yönelik şiddetle mücadele planlarına aktarılır, toplumsal sorunlarla mücadele edilir. Burada yoksulun, kadının, çocuğun, halkın boğazından kesildiğini ve savaş aygıtlarına aktardığını, böylelikle otoriterleşen, baskıyı arttıran, demokratik değerlerden uzaklaşan, barış söylemlerine karşı refleks geliştiren, düşmanlaştırıcı ve kutuplaştırıcı siyasetin öne çıktığını görüyoruz. Tabi bu en fazla kadın bedenine, kadının kazanımlarına yöneliyor ve kadınları hedefi haline getiriyor. Kadına yönelik şiddeti de artıran bir duruma dönüşüyor. Bu bütçeyi savunma alanına ayırmak; meselenin kriz haline geldiği, kadınlara yönelik bir konjonktürün mevcut ortamda daha da derinleştiğini gösteriyor.”