Habitat Derneği ‘Türkiye’de Gençlerin İyi Olma
Hali Raporu’nun beşincisini yayımladı. Rapora göre, son 5 yılda yaşamından
memnun olan gençlerin oranının yüzde 46’ya geriledi. Konuyla ilgili
görüştüğümüz gençler de hissettiklerini bianet’e anlattı.
Habitat Derneği 2017’den yürüttüğü araştırmayı, 8 Mart-8 Nisan 2023 tarihleri
arasında Türkiye’deki kentsel genç nüfusu temsil eden 28 farklı ilde, 18-29 yaş
arası 1.228 gençle yüz yüze görüşme yaparak gerçekleştirdi.
Raporun en önemli bulgularından biri, yaşamdan memnuniyet ve geleceğe dair
umutların, büyük oranda istihdam koşullarından etkilendiği oldu. 2017’de
yaşamdan memnun olan gençlerin oranı yüzde 70,8 olarak kaydedilirken, bu yılki
araştırmada bu oran yüzde 45,6 olarak ölçüldü.
Gelecekten umutlu olduklarını belirten gençlerin oranı ise yüzde 43,7’ye
geriledi. 2017’de bu oran yüzde 66,6 olarak ölçülmüştü.
Gençler ne düşünüyor?
25 yaşında bir reklam ajansında çalışan Yusuf B., gençliğini yaşayamadığı için
hayatından memnun olmadığını söyledi:
“Yaşamımdan memnun değilim. Çünkü genç olup gençliğin bir kere geldiğini
bilmek, ülkemiz koşullarında yorucu bir farkındalık. Gençsin, eğlenemiyorsun.
Gençsin, dünyayı keşfedemiyorsun. Gençsin, yeni hobiler edinemiyorsun. Gençsin,
ama hiç genç değilsin.”
25 yaşında Sosyal Medya Uzmanı olarak çalışan Deniz G. ise elindekileri de
kaybetmemek için direnmek zorunda olduğundan bahsediyor:
“Yaşamımdan memnun değilim ama yaşamayı çok seviyorum bu sebeple oldukça
standart olduğunu bildiğim yaşam koşullarım içinde de mutlu olabiliyorum.
Yaşamımda her gün motivasyonumu düşüren onlarca olayla karşılaşıyorum ancak
mevcut koşullarımı dahi kaybetmemek için direnmek zorundayım.”
Gençlerin yüzde 43’ü başka ülkede yaşamak istiyor
Araştırma bulgularına göre gençlerin yüzde 28’i eğitimlerine başka ülkede devam
etmek isterken yüzde 43’ü başka ülkede yaşamak istiyor. Bu planlarını
gerçekleştirebileceğini düşünenlerin oranı ise yüzde 50.
Yurt dışına seyahat etmek için vize dahi almakta zorlanan Dilara Y., başka
ülkede yaşamak istese dahi imkanların buna izin vermeyeceğini düşünüyor:
“Emeğimin, eğitimimin ve verdiğim çabanın karşılığını alabileceğim bir yerde
yaşamak isterdim. Kendimi iyi ve güvende hissetmek istiyorum ama yurt dışına
çıkmak için vize almak bile zor. Pasaport için 3 bin 800 TL para ödedim ama
vize alabilecek miyim bilmiyorum. Bu şartlarda gerçekleşmesi zor bir istek gibi
duruyor.”
Bu konuda Deniz G. de “Başka bir ülkede yaşamak istemiyorum, ülkemi çok
seviyorum, ancak ülkemdeki hayat standartlarımdan hiç mutlu değilim. İnsani
koşullar içerisinde, halkımı da refah seviyesi yüksek şekilde mutlu ve pozitif
görerek, kendimin ve ailemin de öyle olduğu bir Türkiye’de yaşamak istiyorum.
Her yerin betonlaştığı, insanların dahi duvarlardan farkı kalmadığı ülkemde her
şeye rağmen bir umut taşıyor ve ülkemden kaçmak durumunda kalmak istemiyorum”
dedi.
Gençler maddi durumundan memnun değil
Araştırmaya göre gençlerin sadece yüzde 38’i maddi durumlarından memnun. Bu
oran 2017’de yüzde 61’ken bugün yüzde 38’e kadar düşmüş durumda.
Araştırmaya göre gençlerin geliri 3 bin – 9 bin TL arasında fakat gençlerin
ihtiyaç duyduklarını belirttikleri rakam 9 bin – 18 bin TL arasında.
Dernek, rakamlara göre gençlerin yüzde 80’inin göreli yoksunluk yaşadığını, başka
bir deyişle ihtiyaç duyduğu gelirden daha azının eline geçtiğini belirtti.
Konuştuğumuz gençlerden Dilara Y. gösterdiği çaba ile maaşının örtüşmediğini
düşünüyor:
“Çalışıyorum ve yalnızca kendime harcıyorum. Ailemle yaşadığım için herhangi
bir sorumluluğum yok fakat buna rağmen çok düşük ücretlerle çalıştığımız için
maddi olarak elim rahat olsa dahi psikolojik buhrandayım. Sürekli okuduğum
okulları, sınav streslerimi, bu zamana gelmek için gösterdiğim çabamı ve ay
sonunda yatan maaşımı karşılaştırıyorum. Bu da iyice demoralize olmamama neden
oluyor.”
Deniz G. ise ailesinin yanında yaşamasına rağmen kazancının ona yetmediğinden
bahsediyor:
“Maddi durumumdan memnun değilim. İnsani yaşam gereksinimleri neredeyse asgari
tutarda karşılayacak bir kazancım var. Ailemle birlikte yaşayarak
ev-mutfak-fatura giderlerini ödemeden yaşıyor olduğum halde, yirmi beş yaşında
genç olarak arkadaşlarımla bir konser veya tiyatro etkinliği yapmak dahi
bütçemi zorluyor.”
Gençler için en büyük sorun hayat pahalılığı
Gençlere göre karşılaştıkları en önemli sorun enflasyon ve hayat pahalılığı,
ikinci sıradaysa işsizlik ve iş bulamamak geliyor. Üçüncü sırada kiraların
yüksek olması, dördüncü sırada da sokaklardaki şiddet ön plana çıkıyor.
Bu sorunlar arasında oy verirken en fazla dikkate alacakları sorunun enflasyon
ve hayat pahalılığı olduğu da araştırma çalışmasında ortaya çıkan sonuçlardan
biri. İkinci sırada işsizlik ve istediği gibi bir iş bulamamak geliyor.
Ayrıca genç kadınlar, yaşadıkları yerlerde kendilerini güvende hissetmiyor.
2017’de yüzde 55 olan oran, son araştırmada yüzde 48’e düştü. Bu oran genç
erkeklerde de düşmüş olsa bile genç kadınlara kıyasla yüksek. Genç erkekler
yaşadıkları yerlerde kendilerini güvende hissetme oranı 2017’de yüzde 70 iken,
son araştırmada yüzde 60 olarak ölçülmüş durumda.
Dilara Y. “Uzun süredir akşam dışarı çıkmıyorum fakat iki gün önce akşam
saatlerinde eve yürüdüm. Tedirgin bir şekilde yürümüş olmalıyım ki o akşamın
gecesinde rüyamda tacize uğruyordum. Bu durum hep bir güvensizlik hissine neden
oluyor.” diyor.
“Bir büyük sorun da maddi güvensizlik. Bir genç olarak ileriyi görememek,
cesaret edememek ülkenin içinde bulunduğu ekonomik sorunlardan kaynaklanıyor.”
diye devam ediyor.
Deniz G. ise buna karşılık “Adaletin olmadığı bir ülkede güvende de
hissetmiyorum. Çok korkuyorum. Kendim ve ailemin, sevdiklerimin ve daha
tanımadığım binlerce insanın güvenliği için çok endişeliyim. Bir panik atak
boyutunda şansa yaşadığımı bilerek korkuyorum” görüşünde.
Raporun tamamı için TIKLAYIN